کلاه نمدی لری بختیاری (خسروی)

کلاه نمدی لری در قدیم پوشش مورد استفاده مردان لر بوده که از پشم گوسفند ( پشم گوسفند 6 ماهه) است.

کلاه در میان ایرانیان بخصوص لرها تنها بخشی از لباس و نوعی پوشش نیست بلکه نمادی پر راز و رمز است که عملکرد مفهومی، اجتماعی و آیینی آن به مراتب برجسته تر است.

قدیمی ترین سندی که استفاده از کلاه نمدی را نشان می دهد مربوط به نقش برجسته «آنوبانی‌نی» (Anubanini)، شاه لولوبی ها در سر پل ذهاب است. لولوبی ها از اقوامی بودند که از حدود ۵۰۰۰ سال پیش و قبل از شکل گیری حکومت‌های ماد و پارس در منطقه وسیعی از کوهستان زاگرس زندگی می‌کردند. این نقش برجسته با قدمتی ۴۸۰۰ ساله به عنوان قدیمی ترین نقش برجسته ایران و شاید آسیا و جهان باشد. در این نقش برجسته ، آنوبانی نی کلاه نمدی بر سر دارد.

این نوع کلاه در بین همه لر زبانان رایج بوده و تنها تفاوت آن در نوع رنگ و اندازه کلاه مورد استفاده است، لرهای جنوبی و فیلی از کلاه نمدی با رنگ قهوه ای تیره و روشن و شیری رنگ استفاده می‌کنند، اما کلاه نمدی به رنگ سیاه، بیشتر در بین لرهای بختیاری استفاده می‌شود.

کلاه نمدی که با نام «خسروی» شناخته می‌شود، پیشینه آن را به دوران ساسانی نیز پیوند می‌دهد و تداعی کننده کلاه پادشاهی یا کلاهی است که پادشاه که در آن زمان خسرو نامیده می‌شد، بر سر می‌گذاشت.

اندازه و نوعِ مورد استفاده کلاه خسروی در قوم بختیاری به سه گونه بوده است: کلاه بزرگ، کلاه متوسط و کلاه کوچک که کلاه بزرگ و کلاه متوسط به کلاه خسروی معروف هستند.

کلاه خسروی که مردان بختیاری برسر می‌گذارند نمادی از بزرگی است که بر سر گذاشته می‌شود و در شرایط روحی و روانی متفاوت و گوناگون، آن را به عقب و جلو و چپ و راست هم خم می‌کنند.

کلاه نمدی بختیاری ( اندازه کوچک ) لبه يا بلندي آن از کلاه نمدی لری کوتاه‌تر است.

قابل ذکر است کلاه نمدی در بین ایلات و اقوام غیر لر هم استفاده می شود که نشان از تبادل و همزیستی مردم لر و دیگر جوامع ایرانی بوده است، البته کلاه مورد استفاده در میان غیر لر تفاوت هایی با کلاه مردمان لر دارد.